Старонка настаўніка-дэфектолага

ПАВАЖАНЫЯ БАЦЬКІ!

      У школе дзейнічае

                  ПУНКТ КАРЭКЦЫЙНА-ПЕДАГАГІЧНАЙ       

     ДАПАМОГІ.

                   Наведваюць карэкцыйна-педагагічныя         

                заняткі выхаванцы і навучэнцы па паказаннях      

           і (абавязкова) з заключэннем цэнтра карэкцыйна-развіваючага навучання і рэабілітацыі.

Калі ў вас з’явіліся пытанні адносна  развіцця вашага дзіцяці, вы можаце атрымаць кансультацыю ў  

настаўніка-дэфектолага ў кансультацыйны час або ў ДУА «Стаўбцоўскі ЦКРНіР» па вул. Энгельса 9,

тэл. 8-01717-72479.

Графік работы настаўніка-дэфектолага

пункта карэкцыйна-педагагічнай дапамогі

ў I паўгоддзі 2023/2024 навучальнага года

Кансультацыя для законных

прадстаўнікоў дзяцей

«Роля пальчыкавай маторыкі

ў развіцці маўлення дзяцей

і ў авалоданні імі навыкамі пісьма»

Настаўнік-дэфектолаг

першай кваліфікацыйнай катэгорыі

Казак Анастасія Іосіфаўна

"Розум дзіцяці знаходзіцца на кончыках яго пальцаў".

В. А. Сухамлінскі.

"Рука - гэта інструмент усіх інструментаў". Арыстоцель.

"Рука - гэта свайго роду знешні мозг". Кант.

«Пальчыкавая гімнастыка» - гэты вясёлы, займальны і карысны занятак! Гульні з пальчыкамі развіваюць мозг дзіцяці, стымулююць развіццё маўлення, творчыя здольнасці, фантазію. Простыя рухі здольныя палепшыць вымаўленне шматлікіх гукаў, чым лепш працуюць пальцы і ўся далонь у цэлым, тым лепш дзіця кажа!

Развіццё дробнай маторыкі рук дзяцей важна для агульнага развіцця дзіцяці, бо яму спатрэбяцца дакладныя каардынаваныя рухі, каб пісаць, апранацца, а таксама выконваць розныя бытавыя і іншыя дзеянні.

Маўленчая здольнасць дзіцяці залежыць не толькі ад трэніроўкі артыкуляльнага апарата, але і ад руху рук. Дробная маторыка вельмі важная, паколькі праз яе развіваюцца такія вышэйшыя ўласцівасці свядомасці, як:

- увага;

- мысленне;

- каардынацыя;

- уяўленне;

- назіральнасць;

- зрокавая і рухальная памяць;

- маўленне.

Такім чынам, рухі рукі заўсёды цесна злучаны з маўленнем і спрыяюць яго развіццю. Трэніроўка пальцаў рук уплывае на паспяванне маўленчай функцыі. Інакш кажучы, калі ў дзіцяці спрытныя, рухомыя пальчыкі, то і казаць ён навучыцца без асаблівай працы, маўленне будзе развівацца правільна.

Нездарма педагог В. Сухамлінскі пісаў: «Розум дзіцяці знаходзіцца на кончыку яго пальцаў». Дзіця, якое мае высокі ўзровень развіцця дробнай маторыкі, умее лагічна разважаць, у яго развіты памяць, увага, складанае маўленне. І гэтую працу трэба пачынаць з ранняга ўзросту.

Слухаючы чужую мову, дзіця атрымлівае магчымасць гукапераймання, а падчас гукапераймання ён вучыцца артыкуляваць склады.

Вельмі добрую трэніроўку рухаў для пальцаў даюць народныя гульні-пацешкі. Нездарма з пакалення ў пакаленне перадаюцца забаўныя народныя пацешкі, пальчыкавыя гульні, такія як:

- «Сарока-сарока...»,

- «Ладушкі-ладачкі...»,

- «Ідзе каза рагатая...»,

- «Пальчык-хлопчык, дзе ты быў?...»,

- «Гэты пальчык дзядуля...» і іншыя.

Гульні з пальчыкамі ствараюць спрыяльны эмацыйны фон, развіваюць уменне пераймаць даросламу, вучаць услухоўвацца і разумець сэнс мовы, павялічваюць моўную актыўнасць дзіцяці.

Калі дзіця, выконваючы практыкаванні, суправаджае іх кароткімі вершаванымі радкамі, тое яго гаворка становіцца больш выразнай, рытмічнай, яркай.

Практыкаванні і заняткі, у якіх удзельнічаюць маленькія пальчыкі дзіцяці, важныя для разумовага і псіхічнага развіцця. Важнай часткай з'яўляюцца «пальчыкавыя гульні» і гульні «Раскажы вершы рукамі». Яны займальныя і спрыяюць развіццю маўлення, творчай дзейнасці. Падчас «пальчыкавых гульняў» дзеці, паўтараючы рухі дарослых, актывізуюць маторыку рук. Тым самым выпрацоўваецца спрыт, уменне кіраваць сваімі рухамі, канцэнтраваць увагу на адным відзе дзейнасці.

"Пальчыкавыя гульні", гульні "Раскажы вершы рукамі" - гэта інсцэніроўка якіх-небудзь рыфмаваных гісторый, казак пры дапамозе пальцаў. Многія гульні патрабуюць удзелу абедзвюх рук, што дае магчымасць дзецям арыентавацца ў паняццях: "направа", "налева", "уверх", "уніз". Гэтыя практыкаванні накіраваны на паляпшэнне рухомасці пальцаў, развіццё іх сілы і гнуткасці і, як следства, паляпшэнне почырку. Гэтак жа гэтыя гульні дазваляюць дзецям разняволіцца, адчуць сябе ўпэўненымі, спрыяюць наладжванню даверных адносін з дарослымі.

Якая ж методыка правядзення гэтых гульняў?

Спачатку дарослы чытае верш, затым чытае яшчэ раз і адначасова выконвае рухі, потым дарослы яшчэ раз чытае верш і паказвае яго разам з дзіцем.

Калі дзеці зразумеюць прынцып гульні, яны самі пачнуць выдумляць рухі - гэта неабходна заахвочваць. Наступныя вершы, прачытаўшы адзін раз, можна прапанаваць адлюстраваць самім дзецям, што звычайна выклікае буру захаплення і фантазіі.

Узровень развіцця дробнай маторыкі - адзін з паказчыкаў інтэлектуальнай гатоўнасці да школьнага навучання. Дзеці з дрэнна развітай ручной маторыкай ніякавата трымаюць лыжку, аловак, не могуць зашпіляць гузікі, шнураваць чаравікі. Ім цяжка працаваць з дробным канструктарам і іншымі дробнымі прадметамі.

У гэтым выпадку вельмі добра зарэкамендавала сябе разнастайная прадметная дзейнасць:

- зашпільванне і расшпільванне гузікаў;

- разнастайныя шнуроўкі;

- нанізванне кольцаў на тасьму;

- гульні з мазаікай;

- гульні з канструктарам;

- сартаванне круп, зерняў (грэчка - гарох, фасолю бабы).

Добрымі памагатымі для развіцця дробнай маторыкі ў дзяцей з'яўляюцца развіваючыя цацкі:

Цацкі-шнуроўкі - даюць магчымасць прыдумаць мноства гульняў;

Драўляная пірамідка - дапамагае развіваць дробную маторыку, лагічнае мысленне, засваенне новых формаў, памераў, колеры; выраб з дрэва нясе ў сабе дадатную энергію, яе прыемна трымаць у руках, заўсёды цёплае навобмацак;

Кубікі - развіццё не толькі дробнай маторыкі і прасторавага мыслення, але і развіццё ўвагі і логікі;

Канструктары - развіваюць прасторавае мысленне, маторыку, творчыя здольнасці;

Рамкі і ўкладышы - спрыяюць развіццю дробнай маторкі рук, самастойнасці, увагі, каляровага ўспрымання прадмета, лагічнага і асацыятыўнага мыслення;

Фігуркі на магнітах - развіваюць дробную маторыку, каардынацыю рухаў, прасторавага мыслення;

Пазлы - развіццё ўвагі, кемлівасці, лагічнага мыслення, каардынаванай працы вачэй і пэндзляў рук;

Мазаіка - спрыяе развіццю дробнай маторыкі, кемлівасці і творчых здольнасцяў дзіцяці.

Чым "разумнейшыя" рукі, тым разумнейшае дзіця. Набываючы цацкі для развіцця дробнай маторыкі, важна памятаць, што толькі сумесная дзейнасць дарослага і дзіцяці дасць станоўчы вынік.

Выснова: умелымі пальцы становяцца не адразу. Галоўнае памятаць залатое правіла: гульні і практыкаванні, пальчыкавыя размінкі павінны праводзіцца сістэматычна.